بررسی تاثیرآموزش و پرورش در پیشرفت و عقب ماندگی کشور

چکیده:

در این بررسی با توجه به دسترسی به داده ها و اطلاعات مورد نیاز عمدتاً به جنبه های اقتصادی و بویژه جمعیتی نقش آموزش و پرورش بر توسعه کشور پرداخته ایم. هدف این بوده است که در این زمینه ها تاثیر نظام آموزشی بر فرایند توسعه کشور در یک مقطع زمانی را بشناسیم. از آنجا که وضعیت موجود کشور در تامین لوازم کارکردی خود (اعم از درجه قدرت انطباق یافتگی با محیط طبیعی در تامین نیاز های زیستی، حفظ الگو، انسجام و یگانگی، دستیابی به اهدا ف) تحت تاثیر عوامل ، شرایط و زمینه هایی بوده است که در سال های گذشته برکشورحاکم بوده و تعیین شده است و امکان دستکاری عمدی این عوامل و شرایط بر هیچ محقّقی وجود ندارد،لذا نوع تحقیق غیر آزمایشی را بکار برد ه ایم. کشور ایران در سال 1375 را که آخرین سر شماری در آن شده است، را به عنوان جامعه آماری و استان های کشور را بر مبنای  همان سال به عنوان نمونه آماری انتخاب کرده ایم. از آنجا که در تهیه داده های مورد نیاز برای آزمون فرضیه ها از داده های موجود که عمدتاً توسط سازمان مرکز آمار ایران تولید شده است استفاده کرده ایم،در  شیوه گردآوری  داده ها نیزاز  تحلیل ثانوی سود جسته ایم. 

با توجه به گذشته نگر بودن موضوع، برای بررسی رابطه بین متغیر ها و آزمون فرضیه ها،  تحلیل همبستگی و رگرسیون دو متغیره را بکار برده ایم. نتایج تحلیل آماری حاکی از آن است که در بعد اقتصادی، گسترش تحصیلات عمومی با افزایش تولید ناخالص ملّی که  شاخص آن در آمد سرانه است در ارتباط بوده و بر آن اثر نسبتاً قوی داشته است. همینطور آموزش و پرورش توانسته نیمی از منبع انسانی کشور (زنان) را به تدریج آماده ورود به عرصه های اقتصادی نماید. این اثر در مناطق و استان هایی بیشتر دیده می شود که  دارای ضریب درجه برخورداری بالا بوده است. با این حال گسترش تحصیلات  نتوانسته است میزان سرمایه گذاری های خانوار ها را در استان های کشور تحت تاثیر معنی داری قرار دهد.

در بعد جمعیتی آموزش و پرورش بر متغیر های موثر بر کاهش رشد جمعیت که در دهه های اخیر تعادل نظام اجتماعی کشور را تهدید می کرد اثر معنی داری گذاشته و باعث افزایش دادن آگاهی ها، باعث استفاده  بیشتر از وسایل پیش گیری از بارداری و باروری شده است. همبستگی نسبتاًقوی میان باسوادی زنان و میزان استفاده از پیش گیرنده های مدرن و سنتی دلیلی بر این ادعا است. بعلاوه،آموزش و پرورش به سبب نشر آگاهی های بهداشتی و تغذیه ای و کیفیت نگهداری کودک از طریق نظام آموزشی  بر کاهش مرگ ومیر کودکان و بواسطه آن بر افزایش عمر متوسط و امید زندگی در بدو تولد  و کاهش رشد جمعیت در مرحله سوم انتقال جمعیتی اثر معنی داری گذاشته است.